لتونی
لتونی
جمهوری لتونی (که لاتویا و لِتلَند هم نامیده شده)، کشوری است در شمال اروپا که کشور میانی در بین سه کشور حوزه بالتیک به‌شمار می‌آید.
همانند اکثر دیگر کشورهای اروپایی، نام این کشور نیز در زبان فارسی از نام رایج آن در زبان فرانسوی یعنی Lettonie گرفته شده‌است. در زبان لتونیایی اما این کشور را لاتویا (Latvija) و به انگلیسی نیز آن را لاتویا (Latvia) می‌گویند. در زبان آلمانی به آن لتلاند (Lettland) می‌گویند که این نام نیز به شکل «لتلند» در زبان فارسی شناخته‌شده است.
لتونی توسط روسیه از مشرق، استونی از شمال، لیتوانی از جنوب، بلاروس از جنوبشرقی و دریای بالتیک از مغرب احاطه شده است. پایتخت لتونی ریگا است. جمعیت این کشور دو میلیون و 200 هزار نفر و واحد پول آن لاتس است. مساحت این کشور 64٬589 کیلومتر مربع است و از کم‌جمعیت‌ترین و کم‌تراکم‌ترین کشورهای اتحادیه اروپا به شمار می‌آید. آب‌وهوای این کشور معتدل و فصلی است.
زبان لتونی از زبان‌های هندواروپایی است و به همراه زبان لیتوانیایی شاخه بالتیک از خانواده زبان‌های هندواروپایی را تشکیل می‌دهد.
62 درصد از مردم این کشور از قوم لتونیایی و حدود 27 درصد روس هستند. حدود 77 درصد از مردم این کشور مسیحی و حدود 23 درصد نیز پیرو دیگر ادیان یا بی‌دین هستند. از میان مسیحیان لتونی تنها 7 درصد به امور مذهبی پرداخته و به کلیسا می‌روند.
لتونی پیش‌تر با نام جمهوری سوسیالیستی لتونی، یکی از جمهوری‌های اتحاد جماهیر شوروی بود و در 21 اوت 1991 از شوروی اعلام استقلال کرد.
تاریخ
نیاکان هندواروپایی مردم لتونیایی در حدود آغاز هزاره سوم پیش از میلاد در کرانه خاوری دریای بالتیک سکونت گزیدند. این مردم بعدها مسیرهایی تجاری را با روم و بیزانس باز کردند که از آن برای صادرات کهربا که در محل یافت می‌شد و وارد کردن فلزات قیمتی استفاده می‌کردند.[2] در سال 900 پس از میلاد چهار قبیله جداگانه بالتیکی در سرزمین لتونی سکونت داشتند که نام آن‌ها کورونی‌ها، لاتگالی‌ها، سلونی‌ها، و سمیگالی‌ها بود. نام لتونی از نام قبیله لاتگالی گرفته شده‌است. در آن زمان یک طایفه فنلاندی‌زبان به نام لیوونی نیز در بخشی از خاک لتونی امروزی سکونت داشت.
سده‌های میانه
اگرچه مردم محلی قرن‌ها در تماس با جهان خارج بودند اما یکپارچگی فرهنگی آنان با بقیه جامعه اروپایی بیشتر در سده دوازدهم روی داد. نخستین مبلغان مسیحی که از سوی پاپ فرستاده شده‌بودند به دنبال گرواندن مردم این ناحیه به مسیحیت با قایق‌های خود در مسیر رودخانه داوگاوا حرکت کردند اما گروش مردم محل به دین جدید به آسانی صورت نگرفت و در برابر آن مقاومت شد.[3] در دوره‌های بعد صلیبیون آلمانی به لتونی فرستاده شدند تا با زور اسلحه مردم را به پذیرش مسیحیت وادار کنند.[4]
در اوایل سده سیزدهم آلمانی‌ها در بخش بزرگی از لتونی کنونی فرمانروایی می‌کردند. این مناطق تسخیرشده همراه با منطقه جنوب استونی یکی از ممالک صلیبی را تشکیل می‌دادند که ترا ماریانا (سرزمین مریم) یا لیوونیا نام گرفته بود. در سال 1282 ریگا، و بعداً شهرهای کسیس، لیمباژی، کوکنسه، و والمیه‌را به اتحادیه تجاری گروهی از شهرهای شمال اروپا که اتحادیه هانزا نام داشت پیوستند. ریگا به مرور تبدیل به یکی از نقاط مهم در بازرگانی شرق و غرب شد و تماس فرهنگی نزدیکی با اروپای غربی پیدا کرد.[5]
دوره معاصر
سده‌های شانزده، هفده، و هیجده دگرگونی‌های بزرگی را برای ساکنان لتونی در پی داشت، از جمله دوران اصلاحات، فروپاشی دولت لیوونی، و سپس تقسیم شدن قلمرو لتونی میان قدرت‌های خارجی.
جمهوری سوسیالیستی لتونی شوروی در سال 1940، پس از اشغال آن توسط ارتش اتحاد جماهیر شوروی و ضمیمه‌شدن آن به خاک این کشور تشکیل شد. بین سال‌های 1941 تا 1944 و در طی جنگ جهانی دوم، این جمهوری توسط ارتش آلمان اشغال شد. اما پس از عقب‌نشینی آلمان‌ها، دوباره تحت سلطهٔ اتحاد جماهیر شوروی قرار گرفت.[6] پارلمان لتونی، در 4 مه 1990 استقلال لتونی را از اتجاد جماهیر شوروی تصویب کرد. استقلال کامل این جمهوری در تاریخ 21 اوت 1991 روی داد.
مطالب مرتبط